สัญญาประชาคม / THE SOCIAL CONTRACT

มนุษย์เกิดมาเสรี และถูกพันธนาการอยู่ทั่วทุกแห่งหน

ผู้ที่คิดว่าตัวเองเป็นนายของคนอื่นๆ

จริงๆ แล้วเป็นทาสมากกว่าพวกทาสเหล่านั้น

การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร?  ข้าพเจ้าไม่รู้

มันถูกทำให้ถูกต้องตามกฎหมายได้อย่างไร?

ข้าพเจ้าเชื่อว่าข้าพเจ้าสามารถตอบคำถามนี้ได้

THE SOCIAL CONTRACT

Or PRINCIPLES OF POLITICAL RIGHT

สัญญาประชาคม

หรือ

หลักการเกี่ยวกับสิทธิทางการเมือง

เขียนโดย : ฌอง-ฌาคส์ รุสโซ

พลเมืองของเจนีวา

แปลโดย : สมบูรณ์ ศุภศิลป์

พิมพ์ครั้งแรก 2020

 = = = = = = = = = = =

อิทธิพลของ “สัญญาประชาคม”

ประพันธ์เรื่อง “สัญญาประชาคม”  นี้  พอพิมพ์เผยแพร่ออกมาก็ได้รับความสนใจจากวงการต่างๆ อย่างกว้างขวางพวกนักการเมืองต่างก็สนใจในหลักวิธีจัดตั้งสังคมตามแนวทรรศนะของรุสโซ  อยากจะศึกษษหลักความคิดของเขาให้รู้แจ้งเห็นจริงว่ามีอยู่ประการใด

ตั้งแต่ ค.ศ. 1788 นั่นแล้ว  มาร์ตซึ่งต่อมาเป็นนักปฏิวัติคนสำคัญคนหนึ่งในสมัยปฏิวัติใหญ่ฝรั่งเศสได้อ่านหนังสือเล่านี้เข้าไปนั่งอ่านดังๆตามร้านกาแฟ  บางครั้งก็นำไปอ่านตามสาธารณสถานต่างๆ  อ่านไปวิจารณ์ยกย่องไป  ในการแถลงคารมในศาลพวกทนายความก็นิยมอ้างข้อความบางตอนใน “สัญญาประชาคม”   ได้กลายเป็นหนังสือคู่มือของนักเรียนนักศึกษา  ทางฝ่ายชนชั้นกลางก็เรียกร้องทวงสิทธิ์ผิดสามัญ  ในการเรียกร้องดังกล่าวชนชั้นกลางก็อ้าง “สัญญาประชาคม”   อีกเหมือนกันในสมัยปฏิวัติใหญ่ฝรั่งเศสซึ่งปะทุขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1789 (คือภายหลังรุสโซสิ้นชีพสิบเอ็ดปี)  พวกนักปฏิวัติต่างก็อ้างอิง “สัญญาประชาคม”   ระหว่างที่อภิปรายอยู่ในสภา จะเป็นสภาปฏิวัติหรือสภาร่างรัฐธรรมนูญก็ตาม  “สัญญาประชาคม” กลายเป็นคัมภีร์ของนักปฏิวัติก็ว่าได้  เป็นเสมือนทุนกองกลางซึ่งใครๆก็ไปตักตวงเอาได้เสมอ  ปฏิญญาสิทธิของมนุษย์และพลเมืองซึ่งตราขึ้นในสมัยปฏิวัติใหญ่  และยังคงใช้ต่อมาจนทุกวันนี้ก็ตราขึ้นโดยอิทธิพลของ  “สัญญาประชาคม”  ข้อความบางตอนในปฏิญญาณนั้นละม้ายคล้ายคลึงกับในสัญญาอันลือชื่อ  เช่นตอนที่ว่า  “มนุษย์เป็นเสรีและเสมอกันในสิทธิ  หลักเรื่องอำนาจอธิปไตยอยู่ที่ประชาชาติ  กฎหมายคือเครืองแสดงออกของเจตจำนงทั่วไป”  หลักเกณฑ์หลายประการของระบอบสาธารณรัฐ เช่น อำนาจอธิปไตยของปรัชาชน  เสรีภาพ ความเมอภาค  ฯลฯ  ก็เป็นหนี้รุสโซเป็นส่วนใหญ่ ทำให้บุคคลสำคัญๆในประเทศใกล้เคียงกับฝรั่งเศสต่างเคลิบเคลิ้มไปตามๆกัน  โยฮัน โวลฟ์กัง เกอเธ่  นักประพันธ์เอกเยอรมันสมัยปลายศตวรรษที่ 18  กับต้นศตวรรษที่ 19  ถึงกับกล่าวว่า  “โลกใหม่ได้เริ่มขึ้นแล้ว  พร้อมกับรุสโซ”

ชาร์ลส์ แบร์นาร์ด เรอนูวิเอร์ นักปรัชญาผู้มีชื่อเสียงแห่งฝรั่งเศสซึ่งวายชยม์เมื่อต้นศตวรรษนี้ได้กล่าวถึงรุสโซว่า  “ในส่วนที่เกี่ยวกับอัจริยวุฒิของรุสโซ  ใครบ้างจะรู้ว่า เราท่านแต่ละคนเป็นหนี้เขาอยู่เพียงไร ในเรื่องความมีใจสูง และความรักในมนุษยธรรม ! .... ถูกแล้วข้อเขียนของรุสโซบางครั้งก็ขัดแย้งกันเอง  เพราะเขาเขียนไปตามที่เขารู้สึกและตามที่ใจเขารัก  แต่ถึงกระนั้นเขาก็เป็นนักปรัชญาใหญ่ยิ่งแห่งศตวรรษที่สิบแปด  รุสโซได้วางรากฐานลงบนดวงใจของเรา  ส่วนวอลแตร์ซึ่งงานประพันธ์ของเขาเสื่อมรัศมีลงแล้วนั้น  เรายังคงระลึกถึงเขาได้แต่เพียงในแง่ที่เป็นนักเขียนผู้มีคารมคมกริบ ชอบเสียดสี ชอบประชด และชอบเหน็บแนม”

หนังสือ “สารานุกรมกรังด์ ลารูซ” ได้กล่าวถึง “สัญญาประชาคม” ไว้ว่า  “ในการพิทักษ์เสรีภาพและความเสมอภาค บทประพันธ์ของรุสโซเรื่องนี้ไปไกลกว่ามงแตสกิเออ และวอลแตร์ เป็นไหนๆ  เป็นบทประพันธ์ที่ดลบันดาลให้เกิดปฏิญญาสิทธิของมนุษย์  และช่วยให้สมาชิกสภาปฏิวัติในสมับปฏิวัติใหญ่มีคารมคคายผิดปรกติในระหว่างทีทอภิปรายอยู่ในสภา”

อนึ่ง เจ. พี. เมเออร์ อาจารย์มหาวิทยาลัยเรดิงก์ในอังกฤษได้เขียนไว้เมื่อ ค.ศ. 1969 ว่า  “หนังสือฝรั่งเศสที่เกี่ยวกับวิชาการเมืองมีอยู่ 4 เรื่อง  ที่ทำให้ทรรศนะทางการเมืองของโลกเปลี่ยนแปลงอย่างล้ำลึก หนังสือ 4 เรื่องที่กล่าวได้แก่

เรื่อง “สาธารณรัฐ” ของ ฌอง โบแดง

เรื่อง “เจตนารมณ์ขอวกฎหมาย” ของ มงเตสกิเออ

เรื่อง “สัญญาประชาคม”  ของ ฌอง-ฌาคส์ รุสโซ

เรื่อง “ประชาธิปไตยในอเมริกา”  ของ ต็อก เดอะวิลล์

หนังสือปกแข็ง / สันโค้ง

ความหนา 368 หน้า

ราคาปก 440. บาท

ฟรีค่าจัดส่ง